Slechts 14% van de Nieuw-Zeelandse bevolking is Maori en zij verwelkomen u graag met hun Manaakitanga, oftewel hun gastvrijheid. U komt de Maori cultuur voornamelijk tegen op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland, wat alleen al te merken is aan de wat moeilijk uit te spreken plaatsnamen, zoals Taumata­whakatangihanga­koauau­o­tamatea­pokai­whenua­ki­tana­tahu. Met deze plaatsnaam hebben zij de eerste plek van de langste plaatsnamen ter wereld weten te bemachtigen. Maar deze eeuwenoude cultuur kent ook een rijke geschiedenis en bijzondere rituelen en tradities.

Geschiedenis van de Maori in Nieuw-Zeeland

Vanuit de Hawaiki eilanden in Polynesië maakte de Maori duizend jaar geleden een lange reis over de Grote Oceaan. Ze kwamen na lang varen aan in Aotearoa, de naam die zij toen aan het huidige Nieuw-Zeeland gaven. De betekenis hiervan is ‘het land van de lange witte wolk’ en was gekozen doordat de Maori bij aankomst dachten dat Nieuw-Zeeland een grote witte wolk in de verte was. Het duurde vervolgens nog eens zo’n 350 jaar voordat zij ook daadwerkelijk de oversteek van Hawaiki naar Nieuw-Zeeland maakten.

De reden van de verhuizing waren de stammenoorlogen, overbevolking en ziektes op de Hawaiki-eilanden. In Nieuw-Zeeland vestigden de Maori stammen zich in zogenaamde Pa’s met in het midden van deze dorpen een Marae, een gemeenschapshuis gemaakt van hout. De stammen werden vernoemd naar hun voorvader, zoals de stam Ngapuhi werd vernoemd naar de voorvader Puhi. Dit is dan ook gelijk de grootste stam in Nieuw-Zeeland met maar liefst 100.000 leden.

Aan het einde van de 18e eeuw veranderde er veel voor de Maori door de komst van de Europeanen. Nieuw-Zeeland werd namelijk gekoloniseerd, er werden grote stukken land afgepakt en hun cultuur werd ondergewaardeerd. De cultuur van de Maori werd lange tijd niet erkend, maar tegenwoordig is er gelukkig juist veel respect voor. Zij hebben hun Maoritanga (manier van leven) weer terug en laten met trots de culturele aspecten zien. Hierbij kunt u denken aan de tatoeages, maar ook de verhalen van mythes en legendes.

Rituelen en tradities van de Maori

De Maori staan bekend als een kunstzinnig volk. Dat is ook niet gek, want de Maori kenden lange tijd geen schrift. Om verhalen en geschiedenis door te vertellen werd daarom gebruik gemaak van kunst. Hierbij kunt u denken aan dans, zang, tatoeages en architectuur.

Connectie met de natuur

Binnen de cultuur is er een belangrijke connectie met de natuur. Zij zien veel dingen in de natuur als hun voorouders. Zo heeft in 2014 Te Urewera National Park dezelfde rechten als de mens gekregen. In 2017 kreeg ook de Whanganui River, na ruim 150 jaar van onderhandeling, deze rechten.

Haka

De traditionele Maori dans wordt Haka genoemd. Het is een woest dansritueel, waarmee ze de goden naar beneden willen trekken en de vijand proberen te verjagen. De Haka wordt door de mannelijke Maori in Nieuw-Zeeland, Samoa en Fiji gedanst. De vrouwen hebben hun eigen dans, genaamd Poi.

Mauri ki te Mauri

Mauri staat voor levenskracht en is volgens de Maori overal in de natuur te vinden. Mauri ki te Mauri, wat levenskracht tot levenskracht betekent, verdient iets meer uitleg. Volgens de Maori maakt het niet uit of u nu een persoon of een boom groet, er is altijd een speciale uitwisseling van levenskracht. Waar de westerse wetenschap dit ‘simpelweg’ als een wisselwerking tussen mens en natuur ziet, ligt dat anders binnen de Maori cultuur. Volgens hen geldt Mauri-ora: het speciale gevoel dat we allemaal, op de een of andere manier, met elkaar verbonden zijn. Als we het over Mauri hebben, dan mogen we Hongi niet vergeten. Bij Hongi drukken de Maori de neuzen tegen elkaar aan om de levenskrachten met elkaar te verbinden.

Tips om kennis te maken met deze eeuwenoude cultuur

In de steden als Wellington, Auckland en Rotorua vindt u verschillende musea waar u de kunst van de Maori kunst bewonderen. Bij deze kunst kunt u denken aan houtsculpturen en stenen beelden. Een van de bekendste en beste musea voor de Maori cultuur is Te Papa Tongarewa in Wellington. U kunt tijdens uw reis door Nieuw-Zeeland ook een dag op pad met de Maori. Wilt u voor uw reis door Nieuw-Zeeland al kennismaken met deze eeuwenoude cultuur? Dan raden wij de volgende boeken aan:

• Land of the Long White Cloud, geschreven door zangeres Kiri Te Kanawa;
• The Illustrated Encyclopedia of Maori Myth and Legend, geschreven door Margareth Orbell Bestel;
• Legends of Aotearoa, geschreven geschreven door Chris Winitana;
• Taming the Sun/Four Maori Myths, geschreven door Gavin Bishop;
• Maui and the Suns/A Maori Tale, geschreven door Gavin Bishop.